İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkezi, Dersim Katliamı’nın yıldönümü dolayısıyla yazılı bir açıklama yayınladı.
“Dersim’le Yüzleşmek” başlıklı açıklamada, 2884 sayılı ve 25.12.1935 tarihli Tunceli Kanunu çerçevesinde 4 Mayıs 1937 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile Dersim’e yönelik askeri operasyonlar başlatıldığı ve bu operasyonlar sırasında on binlerce Kürt Alevi’nin katledildiği hatırlatıldı. Askeri operasyonların 1938 yılı boyunca devam ettiği ifade edilen açıklamada, katliam ile birlikte zorunlu göç (sürgün) ile Dersim coğrafyasının büyük oranda insansızlaştırıldığı kaydedildi.
Dersim’de 1937-38’de yapılan bu katliamların TCK 76. Madde de tanımlandığı gibi soykırım olarak nitelendirdiklerini, Dersim halkının ise yapılanları “tertele” olarak nitelendirmeye devam edeceklerinin vurgulandığı açıklamada,
“İHD, Dersim’de 1937-1938’de yapılanları soykırım olarak nitelendirmekle birlikte bu tarihsel trajedinin insan hakları hukuku bakımından geçmişle yüzleşme konusu olduğunu ve ancak bu çerçevede ele alınabileceğini savunmaktadır. Geçmişle yüzleşmenin yaşanabilmesi ve tüm hakikatin ortaya çıkarılabilmesi için güçlü bir siyasi iradenin varlığı gerekmektedir” denildi.
2011 yılında dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan’ın Ak Parti İl Başkanları toplantısında Dersim’de yaşananlar için katliam ifadesini kullanması ve devlet adına özür dilemiş olmasının önemli bir başlangıç olarak değerlendirildiği ifade edilen açıklamada, “Devletin Dersim’le yüzleşmesi için öncelikle TBMM bünyesinde ‘Dersim İçin Hakikat Komisyonu’ kurulmasını, komisyon çalışmaları tamamlandıktan sonra komisyonun önerileri doğrultusunda gerekli yasal düzenlemelerin yapılarak soykırımın tanınması, özür dilenmesi ve onarıcı adalet çözümleri üzerinde durulması gerekmektedir” ifadeleri yer aldı.
İHD taleplerini şöyle sıraladı:
“*Dersim adının iade edilmesini,*Dersim katliamında idam edilen Seyit Rıza ve arkadaşlarının mezar yerlerinin açıklanmasını,*Yapılan askeri operasyonlar sonucu katledilmeyip sağ olarak yakalanan kız çocuklarının akıbetinin açıklanarak aileleri ile buluşturulmasının sağlanmasını,*Dersim’in insansızlaştırılma politikasından vazgeçilerek halen yapımı süren HES ve diğer barajların iptal edilerek doğal ve kültürel tahribata son verilmesini,*Dersim’deki doğal ve kültürel inanç merkezlerinin muhafaza altına alınarak Dersim halkının yerel temsilcilerine (Dersim Belediyesi gibi) devrinin sağlanmasını, talep ediyoruz.”
