H.Merkezi: Akademisyenler düzenledikleri basın toplantısıyla “İstanbul’un geleceğini etkileyecek üç proje” adıyla bir rapor hazırlayarak “3. Köprü”, “3. Havaalanı” ve “Kanal İstanbul” projelerini değerlendirdiler. Konu ile ilgili olarak akademisyenler Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy, Prof. Dr Haluk Gerçek, Prof. Dr. Emin Özsoy ve Prof. Dr. Doğanay Tolunay Talimhane’deki Point Otel’de düzenlenen basın toplantısı ile raporun ayrıntılarını paylaştı.
Basın toplantısında konuşan İTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy; “Şehir plancılarının haberi olmadan yapılan projeler. Zamanında gerekli araştırmalar yapılmadığı için şimdi değişikler yapıyorlar. Oysa bu planlamalar sivil toplum kurumlarının meslek odalarının görüşleri alınarak yapılmalıydı” diyerek projenin İstanbul üzerindeki etkilerini anlattı.
Daha sonra konuşan İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Doğanay Tolunay ise projelerin ormanlık alanlara zararlarından bahsederek “Projelerle birlikte toplam 8.715 hektarlık ormanlık alan yok olacak. İstanbul’un su kaynakları da etkilenecek. Korunması gereken kuş türleri yok olacak” dedi.
İTÜ Ulaştırma Kürsüsü’nden Prof. Dr. Haluk Gerçekise konuşmasında projelerin İstanbul ulaşımı üzerindeki etkilerinden bahsederek İstanbul’da 1980’de 4.5 milyon otomobil varken, bu sayının 2014’te 14,5 milyona çıktığının altını çizdi. Gerçek konuşmasında “Ne kadar köprü yaparsanız yapın ulaşım sorununu çözemezsiniz, ulaşım sorununu çözmek için yapılacak olan şey köprü veya yol yapmak değil, insanları toplu ulaşıma yönlendirmektir. 9 yıl sonra 3. Köprü’nün tıkanacağını söylüyor. Bu kez de 4. Köprü gündeme gelecek. Doğru ulaşım politikaları planlanmıyor köprüler planlanıyor” şeklinde konuşarak uyarıda bulundu.
Gerçek’in ardından ODTÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Emin Özsoy ise projelerin İstanbul Boğazını nasıl etkileyeceğini anlattı. Özsoy, İstanbul Boğazının önemini anlatarak başladığı konuşmasında “Projelerin etkileri eko sistemi yok ettiği gibi aynı zamanda boğazlardaki bütün doğal hayatı da olumsuz etkileyecek. Kanal İstanbul projesi İstanbul için bir felakettir” diye konuştu” dedi.
Rapordan dikkat çeken başlıklar şöyle:
*Projeler ile yok edilecek değerlerin maliyetleri, yaratılan değerlerden daha yüksek olacak.
*3. Havalimanı ve 3. Köprü için doğrudan kesilecek orman alanı 8.715 hektar alan olacak. Bu da yaklaşık 8 bin futbol sahası kadar alana karşılık geliyor.
*Köprüler insan değil, araç taşımaya devam edecek. Projeksiyonlara göre 2023’de zirve saatte her 3 köprü de tıkanacak.
*3. Havalimanı kapsamında planlanan pist, apron, üst yapılar vb. ünitelerin hafriyat çalışmaları ile doğal orman alanları, canlı yaşamı barındıran yaklaşık 70 adet büyüklü küçüklü göl, gölcükler ve özellikle Terkos Gölü’nü besleyen dereler, tarım alanları ve mera alanları zarar görecek.
*Ormanların insanlara sağlamış olduğu ekosistem hizmetlerinde (su üretimi, iklim düzenleme, karbon bağlama ve oksijen üretme, hava kirliliğini azaltma, canlılara yaşam ortamı sağlama, odun üretimi vb.) azalma meydana gelecek. Habitat parçalanmaları oluşacak.
* İstanbul önemli kuş göç yollarından biri üzerinde bulunmakta olup, kuş göçü Terkos Gölü ve Belgrad Ormanı üzerinden geçmektedir. Bu bölgede yaşayan yerli ve göçmen kuşlar, Bern Sözleşmesi ile de koruma altındadır. Kuş göç yolları üzerine kurulan projeler sonucunda kuşların yaşam alanları tahrip olurken, uçak kazalarının yaşanma riski artacaktır.
* Projeler Türkiye’nin taraf olduğu birçok uluslararası sözleşme ihlal edilerek hayata geçirilecek. Türkiye’nin taraf olduğu çevrenin korunması ile ilgili uluslararası sözleşmeler esas alınması ve uygulanması gereken kanun hükmündedir. Köprü ve bağlantı yolları projesi ile Türkiye’nin taraf olduğu birçok uluslararası sözleşme ihlal edilmektedir.
