Ekonomik krizin derinleşerek devam ettiği, buna bağlı olarak işçilerin, emekçilerin ve emeklilerin geçim sorunlarının gün geçtikçe büyüdüğü Türkiye’de 2023 yılında öne çıkan emek mücadelelerini derledik.
LC Waikiki işçileri
İstanbul Esenyurt’taki LC Waikiki deposunda çalışan ve DİSK’e bağlı Gemi Yapımı ve Deniz Taşımacılığı, Ardiye, Depo ve Antrepoculuk İşçileri Sendikası (Limter-İş) üyesi 13 işçinin, Kod-46 ile işten atılmasına karşı 10 Ocak’ta başlattıkları eylem, 19. günde (28 Ocak) kazanımla sonuçlandı. Anlaşmaya göre; Kod-46 çıkış kodu değiştirildi, işçilerin kıdem tazminatlarının ve diğer alacaklarının ödenmesi kabul edildi, işten atılan işçiler işsizlik maaşından yararlanma hakkına kavuştu.
Trendyol Go moto kuryeleri
2023 yılı maaş artış oranını, güvencesiz çalışmayı ve uzun çalışma saatlerini protesto eden Trendyol Go moto kuryeleri, 16 Ocak’ta kontak kapattı, şirket önünde eylemlere başladı. Moto kuryelerin direnişi, dokuzuncu günde (24 Ocak) kazanımla sonuçlandı.
Schneider Enerji işçileri
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile yürütülen toplu sözleşme sürecinde anlaşma sağlanamaması üzerine grev kararı alınan Birleşik Metal-İş’in örgütlü olduğu Schneider Enerji’de işçiler 23 Ocak’ta greve çıktı. Aynı günün akşamı Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile grev, “milli güvenliği bozucu” nitelikte bulunarak yasaklandı.
DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş üyesi işçiler grev yasağını tanımayarak greve devam etti. Sendika ile işveren arasında yapılan görüşmeler sonucu 24 Ocak’ta anlaşma sağlandı.
Neo Trend Tekstil işçileri
Pandemi döneminde tazminatları ödenmeden işten çıkarılan 104 Neo Trend Tekstil işçisinin yasal haklarını almak için iki yıl boyunca sürdürdüğü direniş, 19 Haziran’da kazanımla sonuçlandı.
İşçilerin direnişine destek veren DİSK’e bağlı Nakliyat-İş Sendikası, “Farklı iş kolu olmasına karşın sendikamız Neo Trend Tekstil işçilerinin mücadelesine sahip çıktı. İşçiler hukuki olarak da mücadelelerini sürdürdü. Tazminat ve alacakları ile ilgili davalar açtılar ve emekçilerin mücadelesi ile bir kez daha zafer kazanıldı” dedi.
İBB Ağaç AŞ işçileri
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ağaç ve Peyzaj AŞ (Ağaç AŞ) işçilerinin, hak kayıplarının giderilmesi ve ücretlerin iyileştirilmesi talebiyle 14 Ağustos’ta başlattığı eylemler, 21 Ağustos’ta kazanımla sonuçlandı.
DİSK’e bağlı Birleşik Tarım-Orman İşçileri Sendikası (BTO-SEN) üyesi İBB Ağaç AŞ işçilerinin ücret zammı talebi kabul edilirken, işçilerin ilk kez yan haklar kazandığı da açıklandı.
Yapı Merkezi işçileri
Türkiye merkezli inşaat şirketi Yapı Merkezi’nin Tanzanya’daki demir yolu şantiyesinde çalışan ve yedi aydır maaş alamayan yaklaşık 2 bin işçinin 5 Ağustos’ta başlattığı grev, 13. günde (17 Ağustos) kazanımla sonuçlandı.
Bu süreçte Afrika Sendikalar Konfederasyonu (ITUC Afrika), Yapı Merkezi işçilerine destek vererek “Afrika kıtasında ve bütün dünyada işçi haklarını savunma konusundaki kararlılığımızı hatırlatmak istiyoruz. Hak ve adalet arayışlarında inşaat işçilerinin yanındayız” dedi.
Ödenmeyen maaşlar nedeniyle şirketle anlaşıp işten ayrılan ancak anlaşmaya rağmen maaş ve tazminatları yatırılmayan işçilerin Yapı Merkezi’nin İstanbul, Üsküdar’daki genel merkez binası önünde 15 Ağustos’ta başlattığı eylem ise 30 Ağustos’ta kazanımla sonuçlandı.
Doruk Madencilik işçileri
Eskişehir’in Mihalıççık ilçesine bağlı Koyunağılı Köyü mevkiinde bulunan, Yıldızlar SSS Holding’e bağlı Doruk Madencilik’te çalışan işçiler, ödenmeyen maaşları ve kıdem tazminatı ödemeleri için 28 Ağustos’ta eyleme geçti.
31 Ağustos’a kadar yapılan oturma eylemi sonrası işçiler, 1 Eylül’de madene inerek açlık grevine başladı.
Açlık grevinin beşinci gününde (5 Eylül) Türkiye Maden İşçileri Sendikası (Maden-İş), tazminatların ödeneceğine ilişkin şirketin taahhütü verdiğini açıkladı. Bunun üzerine işçiler madenden çıkıp açlık grevini sonlandırdı ve yeniden maden ocağının girişinde oturma eylemine başladı. İşçiler, “Tüm haklarımızı alana kadar eyleme devam edeceğiz” dedi.
FEDAŞ işçileri
DİSK’e bağlı Elektrik, Gaz, Su, Baraj Çalışanları Sendikası (DİSK/Enerji-Sen) üyesi Aksa Fırat Elektrik Hizmetleri AŞ (FEDAŞ) çalışanı 120 işçinin ücretlerin artırılması ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle 9 Ağustos’ta başlattığı iş yavaşlatma eylemi 73’üncü gününde (20 Ekim) kazanımla sonuçlandı.
73 gün boyunca kentin her köşesini eylem alanına çeviren FEDAŞ işçileri, kazanımın sağlandığı gün de Fırat Elektrik Tunceli İl Müdürlüğü’nün çatısına çıkarak “Aksa sözünü tut, talepleri karşıla” demişti.
Sputnik grevi
Sputnik Türkiye’de toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin çıkmaza girmesi üzerine Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) 24 Temmuz’da grev kararını ilan etti. Bunun üzerine Sputnik Türkiye yönetimi 7 Ağustos’ta TGS üyesi 24 gazeteciyi işten çıkardı. TGS üyesi gazeteciler, 17 Ağustos’tan bu yana Sputnik Türkiye ofisinin bulunduğu Beşiktaş’taki Süzer Plaza önünde direnişi sürdürüyor.
Agrobay Seracılık işçileri
İzmir’in Bergama ilçesindeki Agrobay Seracılık’ta Tarım İşçileri Sendikası’na (Tarım-Sen) üye oldukları için işten çıkarılan işçiler, 23 Ağustos’tan bu yana direniyor. İşçiler bu süreçte seslerini duyurmak için eylemlerini Ankara ve İstanbul’a taşıdı, Bergama kent meydanında bulunan beş katlı bir binanın çatısına çıkarak eylem yaptı.
Ağır çalışma koşulları nedeniyle Tarım-Sen’de örgütlenen ve çoğu kadın olan tarım işçilerinin birinci talebi tazminatlarını, ödenmemiş ücretlerini almak ve sendikalı oldukları için çıkarıldıkları işlerine iade edilmek.
Agrobay gücünü nereden alıyor? – Murat İnceoğlu
Özak Tekstil işçileri
Urfa Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) faaliyet gösteren Özak Tekstil’de çalışan işçiler, sendika değiştirme baskısı ve işten atmalara karşı 27 Kasım’dan bu yana direnişi sürdürüyor.
Birleşik Tekstil Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) üyesi işçiler; sendikal baskıların son bulmasını, direnişçi işçilerin işten atılmamasını, direnişte geçen günlerin ücretlerinin ödenmesini ve işten atılan işçilerin geri alınmasını talep ediyor.
TBB’den Özak işçileri açıklaması: Kamu görevlileri temel hak ve özgürlükleri ihlal ediyor
Ataşehir Belediyesi işçileri
İstanbul, Ataşehir Belediyesi’nde emekliliğe hak kazanma koşulları oluşan dokuz işçi, kendi istekleri dışında resen emekli edildi.
Resen emekli edilen işçilerden Gönül Gültekin ve Hasan Karaçay’ın işe iade talebiyle 2 Ekim’de başlattığı direniş, 7 Aralık’ta kazanımla sonuçlandı.
Öğretmen Sendikası
Özel Sektör Öğretmenleri Sendikası (Öğretmen Sendikası), kamuda çalışan meslektaşlarından daha az maaş almalarının önüne geçen taban maaş uygulaması için 2021’den bu yana mücadeleyi sürdürüyor.
Öğretmenlerin 30 Ağustos’ta İstanbul‘da Türkiye Özel Okullar Derneği (TÖZOK) ve Ankara‘da ise Milli Eğitim Bakanlığı önünde yapmak istediği eylemlere polis müdahale etti.
“Asgari ücret düzenine son” diyen Öğretmen Sendikası, 29 Ocak 2024’te de taban maaş yasası talebiyle TBMM önünde olacak.
(30 Aralık 2023. Bianet)
