Yedi düvele meydan okuyan AKP ve Erdoğan içte ve dışta attığı naraların hasadını yaparken dış borçlanma arttı. Dolar, Euro, Altın fırladı. 15 Temmuz sonrası yürürlüğe konulan OHAL ile de işçi ve emekçilerin haklarına dönük gaspın “patronların güvencesi” olarak yürürlükte olduğunu alenen Erdoğan tarafından dile getirildi. Haliyle OHAL kayıt dışı istihdamın, taşeron çalışmanın alabildiğine arttığı, örgütlülük ve sendikalaşma oranının düşük olduğu, işyerlerinde yeterli denetimin, bildirimin yapılmadığı ve önlemlerin alınmadığı, insanlık dışı çalışma koşulları, uzayan iş saatleri ve önlemlerin alınmaması yüzünden iş cinayetleri tırmanışa geçmiş durumda.
“Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz”
Ülkemizde de Mayıs 2016’da işçilerin özel istihdam büroları aracılığıyla kölelik koşullarında kiralanmasının önünü açan yasa Meclis’te kabul edildi. Bu değişiklikle, iş arayanların özel istihdam bürosu adı altında “resmi amele pazarlarına” başvurmaları, patronların da bu bürolar aracılığıyla modern köleler kiralamasının önü açıldı. Güvencesiz ve esnek çalışma modeli olarak ortaya çıkan özel istihdam büroları AKP’ninişsizliğin minimum seviyelere indirileceği propagandası ile ortaya çıktı. İşçinin örgütlenme ve emeğinin gasp edilmesinin bir aracı olarak uygulanmaya konulan özel istihdam bürolarının işlevine “Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz” sözünden baktığımızda yoksulluk, eşitsizlik ve işsizliğin daha da katmerleşeceğini gösterdi. Geçtiğimiz Şubat ayında da seçim yatırımı olarak karşımıza çıkan istihdam seferberliğinin de kayda değer bir karşılığının olmadığını DİSK-AR’ınyaptığı araştırma sonrası ortaya çıkmıştı. DİSK-AR’ın açıkladığı işgücü ve işsizlik istatistiklerine göre, işsizler ordusuna eklenenlerin sayısı her geçen gün artmaya devam ediyor.
15 Ağustosta TÜİK tarafından açıklanan Mayıs ayına ait işgücü istatistiklerine göre ise işsizlik oranı %10,2 oldu. 15 yaş ve yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 3 milyon 225 bine yükseldi. Geçen yılın aynı dönemine göre işsizlerin sayısı 330 bin arttı. TÜİK, işsizlik oranlarını dar tanımlı olarak açıkladığı halde, işsizliğin arttığı görülüyor.
Holdingler karlarını katlayarak arttırırken, işsizliğe mahkûm edilen işçilerin sayısı artıyor. Yılın ikinci çeyreğinde Koç Holding, Alarko, Sabancı gibi holdingler karlarını nerdeyse geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 50 arttırdı. Bunun yanında bankalar ise bu yılın ilk 6 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre %33 artışla karlarını 25 milyar 355 milyon liraya yükseltti. Verilerden de anlaşılacağı üzere OHAL işçi sınıfının emeğinin gasp edilmesi ile holdinglerin karlarını katlayarak devam edeceğe benziyor.
TÜİK verileri perdelemeye çalışıyor
DİSK-AR ve TÜİK verilerine yine baktığımızda da gelinen aşamada işsizler ordusu artmaya devam ediyor. Gerçek işsizlik rakamlarını açıklayan DİSK-AR, işsiz sayısının 5 milyon 879 bine ulaştığına dikkat çekti. TÜİK dar tanımlı işsizlik hesaplamasına rağmen gerçeğin üzerinden atlayamıyor. Son dört yılı kapsayan rakamlara bakıldığında, işsizlik eğrisi her geçen yıl bir basamak yukarı çıkıyor.
TÜİK verilerinde tarım dışı işsizlik 0,9 puan artışla yüzde 12,2’ye, tarım dışı kadın işsizliği 4,7 puan artışla %17,2’ye, tarım dışı genç işsizliği 3 puan artışla %23,2’ye yükseldi. Kayıt dışı çalışanların oranı ise tarım dışı sektörde 0,6 puan artışla %22,4’e, toplamda ise 0,4 puan artarak %34,2’ye ulaştı. Bu rakamlar kayıt dışılığın azaltılması adına alınan önlemlerin kâğıt üstünde kaldığını gözler önüne seriyor.
Öte yandan DİSK’in yayınladığı rapor, TÜİK’in istihdam rakamlarına, İŞKUR programlarına katılanları da dâhil ettiğine dikkat çekiyor. “Toplum Yararına Çalışma” ve “Aktif İşgücü Piyasası” programlarında bu yılın ilk 5 ayında 374 bin kişi istihdam edildi. Üstelik bu geçici süreyle istihdam sağlanan programlara katılanların ücretleri İŞKUR tarafından ödeniyor. Bu yılın başından itibaren önemli bir artış sağlanan bu kapsamdaki “geçici” ve güvencesiz istihdam, yapay olarak işsizlik oranının düşmesini sağlıyor.
TÜİK bu haliyle 621 bin arttığını ifade ediyor (kendi hesabına çalışanlar, bakkal, büfe vb. açanlar dahil). Bununla beraber ücretli istihdamdaki artışın 283 binde kalmış olması dikkat çekerken bir önceki dönemde ücretli istihdamı 874 bin artmıştı. Bu rakam da şimdikinin 3 katından fazla!
Haliyle AKP’nin gerçeği ters yüz etme ve yansıtma olanaklarının da göz önüne alındığında toplumdaki gelişmeleri takip eden TÜİK’in açıkladığı veriler de nesnelliğini yitirmiş şişirme rakamlarla toplumda oluşacak tepkiyi minilimize etmektedir. Anlaşılacağı üzere patronlar karlarını katlarken, alenen işçi sınıfına dönük işsizliği, yoksulluğu, güvencesiz çalışmayı, iş cinayetlerinireva görüyor. Tabi tüm bunlar yaşanırken işçi sınıfının öfkesi birikerek yaşatılanları kaydediyor ve günü geldiğinde hesabını sormak için uygun zamanı kolluyor.
