H. Merkezi: Uzun süredir yasaklı olan Laç Deresi’ne gidenler burada yaşanan katliamın izleriyle karşı karşıya kaldı.1989 yılından bu yana yasak bölge gerekçesiyle bölge halkına ve gazetecilere kapatılan Laç Deresi’nde ortaya çıkan kemikler bölgede gerçekleştiren Dersim katliamının boyutları hakkında da küçük bir ipucu veriyor.
Vahşetin en yoğun yaşandığı ve günlerce kan aktığı anlatılan Laç Deresi’nin mağaralarına sığınan Demenan aşireti zehirli gazlarla katledilmişti. Katledilenler arasında Demenan aşiretinin ileri gelenleri ile yüzlerce çocuk, kadın ve yaşlı insan vardı. Yığınlarla kemiklerin bulunduğu mağarada, öldürülen insanlara ait çeşitli eşyalarla birlikte, 1935 yılı üretimi mermi kovanları bulundu. Bir kanyon olan Laç Deresi’nde çok sayıda mağara var.
Anlatılanlara göre, katliamdan kaçan binlerce Dersimli aylarca Laç Deresi’ndeki kanyon ve mağaralarda saklanmış. Bor ve Venk köyleri civarında bulunan ve bölgedeki en büyük mağaraların başında gelen Laç Mağarası’na toplanarak hayatlarını kurtarmaya çalışan 400-500 kişi, günlerce bu mağarada aç ve susuz bir şekilde yaşam mücadelesi verdi. Yine anlatımlara göre, çoğunlukla çocukların ve kadınların kaldığı mağara, dere kenarına su getirmeye giden bir kadının asker tarafından fark edilmesi ile açığa çıktı. Arazinin sarp yapısından kaynaklı mağaraya giremeyen asker mağaranın karşısında mevzilenerek buradan mağaraya top atışları yaptı, zehirli kimyasal silahlar kullandı. Bunun sonucunda çok sayıda insan hayatını kaybetti, çoğu ise yaralı bir şekilde kaçmaya çalışırken katledildi.
Dersim 1937-38 katliamında dönemin Emniyet Genel Müdürü olan İhsan Sabri Çağlayangil, 1986 yılında Kemal Kılıçdaroğlu’na verdiği röportajda yüzlerce insanı mağaralarda fareler gibi zehirlediklerini itiraf etmişti.
